Informatie en adviezen voor de familie en vrienden van iemand met aanhoudende of steeds terugkerende pijn.
Herken je dit?
‘Maar je ziet er toch heel goed uit!’
‘Lijkt me heerlijk om ook eens een hele dag lekker op bed te liggen en televisie te kijken.’
‘Bellen, hè, als je hulp nodig hebt.’
‘Mijn dochter had je laatst nog in de stad zien lopen, dus ik dacht: ‘Het zal wel goed gaan’.
‘De dochter van mijn buurvrouw had dat ook en die is beter geworden toen ze stopte met vlees eten’.
‘Ik heb je destijds nog de naam van die therapeut in X doorgemaild, die al zoveel mensen heeft geholpen, waarom heb je daar dan niks mee gedaan?’
‘Het zit volgens mij tussen je oren, je moet eens wat minder stressen/piekeren/je druk maken’
Waarom gaat het nou toch vaak zo?
Is het nu echt te veel gevraagd aan de mensen om je heen om wat attenter, empathischer, en begripvoller te zijn? Ja, in het algemeen helaas wel. Want ook voor de liefste mensen om je heen, die het beste met jou voor hebben, is het gewoon heel moeilijk. Probeer het eens vanuit het standpunt van de ander (je vriendin, familielid, buurvrouw, of collega) te bekijken. Wat zie je dan?
- Pijn is onzichtbaar (ze kunnen aan jouw buitenkant niks zien).
- Jij, degene met pijn, bent zelf ook meestal onzichtbaar wanneer het slecht gaat, want dan lig je waarschijnlijk thuis op de bank of in bed.
- De pijn is onregelmatig. Daardoor zien ze je de ene keer gewoon rondlopen, en snappen dan niet dat je de dag erop wellicht nog nauwelijks van je bed naar de bank kunt komen. Of de pijn kan voor een periode weg zijn en dan weer in volle hevigheid opkomen.
- De pijn is onbegrijpelijk. Er is geen oorzaak voor je pijn aan te wijzen of die is allang weer verdwenen. Er is meestal niks te zien op MRI’s of in laboratoriumuitslagen. Dat is voor iemand van buitenaf zo vaag, dat ze al gauw denken dat de pijn wel tussen de oren zal zitten.
- Mensen voelen zich machteloos bij jouw probleem. Zij kunnen jouw pijn ook niet doen verdwijnen. Machteloosheid is geen prettig gevoel. Omdat jouw vriendin/buurvrouw etc zich ook niet zo goed raad weet met de situatie, is het voor haar soms gemakkelijker om maar wat afstand te nemen.
- Iedereen heeft het tegenwoordig druk, druk, druk,… En ook al is jouw familielid zelf gezond, ze heeft waarschijnlijk zelf al genoeg sores aan haar hoofd. Spontaan langskomen om bij jou haar handjes te laten wapperen of jou aandacht te geven gebeurt dan ook meestal niet…….
…….tenzij je aangeeft dat je daar behoefte aan hebt!
En daar hebben we het allerbelangrijkste te pakken: communicatie. Het meest voor de hand liggend, maar toch o, zo moeilijk!
Maar toch: als ze het niet weten moet jij het ze vertellen, en als ze het niet begrijpen moet jij het ze uitleggen, en als ze het weer vergeten of denken dat het allang weer over is, moet je het ze nog een keer vertellen en uitleggen.
“Het leven bestaat niet uit het krijgen van de beste troeven, maar om de kaarten die je wel krijgt goed uit te spelen”.
“
Hier in het kort de 5 belangrijkste handvatten voor jou:
- Communiceren
Leg uit wat je hebt, wat dat inhoudt, wat dat betekent voor jou en voor je gezin, en vertel het eventueel nog eens opnieuw want mensen vergeten snel. Als het je moeite kost laat ze dan de ‘Brief aan een vriend’ lezen. - Wees duidelijk
Men kan niet in jouw hoofd kijken, dus maak duidelijk hoe het met je gaat en waar je behoefte aan hebt. Vertel ook over de negatieve emoties die onvermijdelijk bij aanhoudende pijn horen. - Wees eerlijk
Overdrijf de pijn niet, misbruik het niet om iets vervelends te vermijden, maar ga er ook niet overheen praten en doen alsof het veel beter met je gaat dan dat dit in werkelijkheid het geval is. - Blijf interesse tonen
Blijf interesse tonen in de ander. Laat hen weten dat je het nog steeds fijn vindt om te horen over zowel de leuke als de vervelende dingen in hun leven. Laat hen ook weten dat je het nog steeds fijn vindt als je hen ziet of spreekt, en dat je hen niet kunt missen. - Vraag
Maak duidelijk waar je behoefte aan hebt, of dat nu aandacht, begrip, steun of praktische hulp is.
Meer en vooral meer uitgebreide informatie, do’s en don’ts, voorbeelden, persoonlijke verhalen van Anna en andere pijnpatiënten én van mensen om hen heen, vind je in het boek ‘Lieve Help!’
Hieronder vind je een paar van de do’s en don’ts
Do’s:
- De mensen uit je buitenkring uitleggen wat het betekent om dag in, dag uit zo veel pijn te hebben. Dit zul je zo af en toe nog wel eens opnieuw moeten vertellen, want mensen vergeten snel weer.
- Je ervan bewust zijn dat de anderen het druk hebben en zelf misschien ook wel zorgen hebben.
- Vriendelijk maar direct om de hulp vragen die je van die persoon nodig hebt. ‘Wil je zo vriendelijk zijn om…’ Je kunt mij een groot plezier doen als….’
- Zeggen waar je behoefte aan hebt. De ene keer wil je misschien rust, de volgende keer een goed gesprek of samen ergens heengaan. Geef dit zelf duidelijk aan
- Indien nodig uitleggen waarom je gezin ook wel extra aandacht, hulp of steun kan gebruiken.
- Duidelijk maken dat je heel erg je best doet om vrolijk te zijn, maar dat dit niet betekent dat je geen pijn hebt.
- Moedig hen aan om dingen met je te blijven delen, zowel de leuke belevenissen als hun eigen verdriet en tegenslag.
- De ander complimenteren wanneer hij je op een goede manier aandacht, hulp of steun geeft.
- Begrip vragen voor je verdriet en boosheid zo nu en dan, en uitleggen dat deze betrekking heeft op je ziekte en niet op hen.
- Duidelijk aangeven dat je sommige dingen de ene keer wel zelf kunt en de andere keer niet.
- Zo min mogelijk dingen afzeggen tenzij je echt té ziek bent. Probeer gewoon te gaan en te zien waar het schip strandt.
- Duidelijk zijn en je hulpvraag concreet maken. De ander laten weten wanneer hij of zij het goed doet.
- Vrienden en familieleden die het nog steeds niet begrijpen, nadat je alles wat hierboven staat hebt gedaan, laten gaan. Sommige relaties zijn gewoon niet te redden en die ben je dan beter kwijt dan rijk.
“Vergeet niet: jij bent nog steeds de moeite waard om bevriend mee te zijn, pijn verandert dat niet”.
Don’ts
- Stoer doen en nooit of te weinig over je ziekte praten of bagatelliseren.
- Blijven hopen dat anderen uit zichzelf de steun en hulp komen bieden waar jij behoefte aan hebt.
- Ellenlange verhalen over je ziekte houden – (tenzij je er juist op uit bent dat tante Sonja nooit meer langskomt -;).
- Je schuldig voelen omdat je niet meer alles kunt, en je daarom uitgebreid verontschuldigen door nog eens al je klachten uit de doeken te doen.
- De ene keer klagen dat je niet geholpen wordt met bepaalde taken en de volgende keer als ze je ermee willen helpen snauwen dat je het best wel zelf kan.
- Geërgerd bij jezelf denken: ‘Laat maar, dan doe ik het zelf wel’.
- Te veel klagen: de ander gaat zich machteloos, gefrustreerd en zelfs geïrriteerd voelen.
- Je laten betuttelen.
Zelfs de liefste en meest behulpzame vrienden kunnen afhaken als jij elke dag maar door blijft praten over dezelfde pijn.
Lees ook mijn blogs:
– Brief aan een vriend(in)
– Brief aan een vriend(in) 2
– De lepeltheorie
– 60 tips voor het ideale geschenk voor iemand met chronische pijn
– Wat kun jij betekenen voor iemand met chronische pijn in jouw omgeving
Lees ook:
– Hoe ga je het beste om met je partner als deze chronische pijn heeft? Tips en handvatten vind je hier
– Hoe ga je er het beste mee om, wanneer je kind bent van een ouder met chronische pijn? Tips en handvatten vind je hier.
Nog veel meer informatie, adviezen en handvatten over de wederzijdse relatie van iemand met pijn met vrienden en familie lees je in ‘Lieve Help!. C: deel 3: voor jou, en je familie en vrienden. Hier te bestellen voor slechts € 2,95