Als je chronische pijnpatiënt bent, én ouder van een opgroeiend kind.
Het is logisch dat je pijn, behalve op jou en je partner, ook veel invloed heeft op je kinderen, zeker zo lang ze nog thuis wonen. Kinderen worden hoe dan ook beïnvloed door de ziekte van een ouder. Voor hen kan de diagnose bijna net zo ingrijpend zijn. Want laten we het maar niet mooier maken dan het is: opvoeden is op zich al een hele kunst, maar wanneer je kind(eren) moet opvoeden terwijl je aanhoudende of steeds terugkerende pijn hebt, is de uitdaging nog veel groter! Het is vaak heel moeilijk om er altijd voor je kind te zijn wanneer het jou het hardste nodig heeft.
Als jij de enige aanwezige ouder voor het kind bent, zullen de problemen voor je kind(eren) nog groter zijn. Of wanneer je partner er wel is, maar zelf lichamelijke of geestelijke problemen heeft, of overspannen is door al het extra werk dat op hem* neer komt.
Hoe jonger het kind is wanneer jij ziek bent geworden, des te groter kunnen de gevolgen zijn voor hem of haar. Kinderen die opgroeien met een chronisch zieke ouder hebben of krijgen vaker zelf fysieke problemen. Ook vertonen ze frequenter gedrags- en leerproblemen dan kinderen die opgroeien met gezonde ouders. Tenslotte lopen kinderen die opgegroeid zijn met een chronisch zieke ouder op latere leeftijd ook nog vaker vast in hun werk of relaties.
Toch kun je er zelf heel veel aan doen om ervoor te zorgen dat de negatieve impact van de pijn op het gezin niet al te groot wordt. Zeker in het begin is dat moeilijk omdat je waarschijnlijk nog volop in je eigen rouwproces zit. Het geluk van je kind staat echter voor jou, net als voor alle ouders, vast en zeker voorop. Zet dus in zijn* belang je eigen sores af en toe opzij en investeer bewust juist nu in een goede relatie. Onderschat niet hoe belangrijk dit is, en neem goede maatregelen.
Kinderen willen maar twee dingen van je: informatie en geruststelling!
Vertel je kind eerlijk over je pijn. Het hangt natuurlijk van zijn leeftijd af wat je precies vertelt en hoe. Je zult het ook regelmatig moeten herhalen. Maak hem duidelijk:
– dat hij geen schuld heeft aan je pijn
– dat het niet waarschijnlijk is dat hij het ook krijgt
– dat hij niet het huis uit hoeft
– dat jullie niet gaan scheiden
– en dat je niet dood gaat.
Dit alles natuurlijk alleen maar als het ook werkelijk zo is, maar dit zijn wel allerlei zaken die een kind in zijn hoofd haalt wanneer hij niet precies weet wat er aan de hand is.
“Bewaak ook bij oudere kinderen de grens tussen helpen en verzorgen”.
Je kind kan en mag gerust een handje meehelpen, en dat mag ook steeds meer naarmate hij ouder wordt. Maak echter geen mini-verplegertje van hem. Schakel voor verzorgende taken zoveel mogelijk professionele zorg in.
Zorg er ook voor dat hij gewoon naar school kan gaan, met zijn vriendjes kan blijven spelen en zijn hobbies en sport kan blijven uitoefenen.
Zoek alternatieven voor de dingen die je niet meer met je kinderen kunt doen. Wellicht kan je niet meer met hen stoeien, maar wel heb je waarschijnlijk meer tijd om hen met hun huiswerk te helpen bijvoorbeeld.
Behoud de structuur in het gezin, dat is belangrijk voor een kind. Zorg dat er regels en grenzen blijven.
Heb aandacht wanneer je kind veranderd verdrag vertoont, zoals woede-uitbarstingen, niks meer vertellen thuis, slaapproblemen, slechte schoolresultaten, sterk verminderde eetlust of juist abnormaal veel eten/snacken en snaaien etc.
Schakel deskundige hulp is wanneer je ernstige problemen bij je kind signaleert. Die gaan namelijk meestal niet vanzelf over.
Ben je bewust van het volgende:
Door de combinatie van boosheid, angst, de zorgen en de frustraties (die onvermijdelijk bij iedereen met chronische pijn optreden, dus ook bij jou), samen met het soms lastige gedrag wat elk kind nu eenmaal zo nu en dan vertoont, (en deze kinderen wellicht nog vaker als reactie op de situatie), ligt het gevaar van geestelijke en lichamelijke agressie op de loer. Waarschijnlijk herken je jezelf hier totaal niet in. Die boosheid en frustratie is misschien al zo’n deel van jouw ‘zijn’ geworden dat je het zelf wellicht niet eens meer merkt. Bovendien: niemand wordt nu eenmaal ’s morgens wakker met het idee om het leven van zijn kinderen die dag eens flink zuur te maken. Maar vraag eens eerlijk aan je partner en kinderen hoe het is om in jouw buurt te zijn wanneer jij midden in een pijn-aanval zit. Misschien schrik je je wel dood van hun antwoord. Als dat het geval is, laat dat dan een wake-up call voor je zijn. Bespreek het met je kinderen en partner en praat met je huisarts hierover. Je wilt toch zeker niet dat je kinderen bang voor jou zijn wanneer jij veel pijn hebt? Dus zoek hulp!!
Neem je voor om een bron van inspiratie en vreugde voor je kinderen te zijn, en geen nachtmerrie!
In het boek ‘Lieve Help!’ vind je nog veel meer informatie over het omgaan met je kinderen wanneer je chronische pijn hebt. Hoe je ervoor kunt zorgen dat je deze situatie kunt omturnen in groei voor jullie gezin. Jullie band kan juist extra sterk en warm worden als het j(ulli)e lukt om hier goed mee om te gaan. Je kinderen kunnen dan opgroeien tot sterkere volwassenen, met een groter gevoel voor verantwoordelijkheid en empathie, die tegenslagen beter kunnen incasseren dan kinderen met gezonde ouders. Bestel jouw exemplaar van ‘Lieve Help!’ hier.
“Het begrip posttraumatische stress mag bekend zijn, maar er bestaat ook zeker zoiets als posttraumatische groei.
Laat dat het doel zijn voor jouw gezin”
Enkele do’s en don’ts uit het boek ‘Lieve help!’:
Do’s
- Je kind geruststellen en hem verzekeren dat je, ondanks je pijn, nog steeds heel veel van hem houdt.
- Samen alternatieven bedenken voor de dingen die je niet meer samen kunt doen.
- Je kind geruststellen dat hij geen schuld aan je ziekte heeft en dat je hem niet in de steek zult laten. Mits het zo is, kun je erbij zeggen dat het niet besmettelijk is en dat je er niet aan doodgaat.
- Met behulp van een boek of internet uitleggen wat jouw ziekte inhoudt, wat de gevolgen zijn en wat er voor je kind gaat veranderen. Beantwoord zijn vragen en kom regelmatig op het onderwerp terug.
- Je kind aanmoedigen om zijn emoties te laten zien en hem geruststellen als hij zich zorgen maakt.
- Ervoor proberen te zorgen dat je kind gewoon naar school blijft gaan, met vriendjes kan spelen en zijn sport of hobby kan blijven beoefenen.
- Alert zijn op grote veranderingen in zijn gedrag, deskundige hulp inschakelen als dat nodig is.
- Woorden gebruiken als je het over je ziekte hebt, om de pijn en symptomen te beschrijven.
- Zo veel mogelijk leuke dingen doen met je gezin, ook buitenshuis. Veel opties zijn best zo aan te passen dat ook een zieke mee kan.
- Proberen om je boosheid en frustraties niet te uiten waar je kind bij is. Leg het uit en bied je excuses aan als het toch is gebeurd.
Don’ts
- Je kind zo veel inschakelen bij het huishouden dat zijn school, huiswerk, sport of hobby er onder te lijden heeft.
- Je kind verzorgende taken laten uitvoeren. Laat dit door je partner doen als het niet anders kan, maar liever nog door professionele thuiszorg.
- Er van uitgaan dat je kind wel begrijpt wat er aan de hand is, omdat je denkt dat hij er oud genoeg voor is, of inmiddels gewend is aan de situatie. Dat hij daarom geen geruststelling meer nodig heeft.
- Steunen, kreunen, zuchten of andere uitdrukkingen van hoe zwaar je het hebt. Dit is heel verontrustend voor kinderen.
- Altijd thuis blijven zitten en je partner alleen met de kinderen op stap laten gaan.
- Je boosheid, frustraties en angsten over je ziekte afreageren op je kind.
“Het allerbelangrijkste voor de relatie met je kind is dat je hem laat voelen dat je van hem houdt, ongeacht de problemen”.
* Ik heb ervoor gekozen om voor de pijnpatiënt de woorden ‘zij’ en ‘haar’ te gebruiken i.p.v. ‘zij/hij’ en ‘zijn/haar’, omdat dat gemakkelijker leest. Ik heb voor de vrouwelijke vorm gekozen omdat er nu eenmaal meer vrouwelijke pijnpatiënten zijn dan mannelijke. Als compensatie heb ik voor de kinderen gekozen voor de mannelijke voor. Ik ben ervan overtuigd dat je op die plaatsen de voor jou toepasselijke vorm zelf kunt invullen.
Meer tips en adviezen:
Lees ook mijn blogs:
– 61 opvoedtips voor chronisch zieke ouders
– Kinderen opvoeden als je altijd pijn hebt
– Kinderwens bij chronische pijn
– Lieve Mamma
– Brief aan alle moeders
Vind nog veel meer tips, valkuilen en handvatten in ‘Lieve Help! 2. Voor jou en je kinderen’
voor slechts € 1,95 hier te bestellen als e-book.
Tips en adviezen over de relatie met je partner vind je hier
Tips en adviezen over de relatie met je familie en vrienden vind je hier
Communiceer je Behoeften
Laat je vrienden weten hoeveel hun steun voor je betekent, maar wees ook open over wanneer hun afwezigheid pijn doet. Zonder jouw perspectief kunnen zij de impact van hun acties of het gebrek daaraan niet volledig begrijpen. Jouw openheid kan het voor hen makkelijker maken om er voor je te zijn op de manier die jij nodig hebt.